توضیحات
مشخصات فنی شیر کروی یا بشقابی
از این شیر جهت تنظیم جریان و فشار سیال استفاده می شود. در سه نوع زاویه ای، Z شکل و Y شکل تولید می شوند. از مزیت های این شیر می توان به متناسب بودن فشار سیال با تعداد دور دسته شیر اشاره نمود.
شیر کروی از آن دسته شیرهای خطی می باشد که مجرابند آن به شکل یک دیسک است و قسمت انتهایی آن به شکل کروی یا مخروطی ساخته می شود و با قرارگیری روی یک حلقه نشیمن مسیر را باز، بسته یا به میزان معینی باز می کند. یعنی علاوه بر باز و بست کامل، قادر به تنظیم دبی جریان عبوری نیز می باشد و به همین دلیل در خطوط عبور سیال در کنار شیرهای کنترلی (Control Valve) به صورت سری، استفاده می شوند. همچنین در صنایع مختلف به همراه یک محرک پنوماتیکی یا الکتریکی به کار برده می شود. معمولا این شیر به صورت Metal Seat به کار می رود. بدین معنی که دیسک و نشیمن آن از فلز ساخته می شوند. ولی در برخی موارد آن را به صورت Soft Seat نیز تولید می کنند که استفاده محدودتری دارند.
مشخصات شیر کروی (Globe Valve)
بدنه شیر کروی یا بشقابی (Body Globe Valve)
بدنه شیر کروی با توجه به نوع سیال، فشار کاری و درجه حرارت از جنس های مختلفی مانند چدن نشکن، فولادی، استیل و آلومنیوم برنز تولید می شود. از شیر کروی چدنی برای سیالات آب تا دمای 80 در جه سانتی گراد، از شیر کروی فولادی در تاسیسات بخار، صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، از شیر کروی استیل برای سیالات اسیدی و در محیط های مرطوب و از شیر کروی آلومینیوم برنز برای سیالات آب شور استفاده می شوند. بدنه شیر کروی به دو روش ریخته گری و فورج و با کانشکن اتصال شیر کروه ای فلنجی، جوشی، رزوه ای تولید می شود.
انواع شیر کروی (انواع شیر بشقابی)
شیر کروی z شکل (Z-Body Type Globe Valve)
ورود و خروج سیال به شیر کروی Z شکل به گونه ای می باشد که سیال 180 درجه چرخش دارد. هنگام ورود سیال به انحنای اول تا دیسک 90 درجه چرخش و هنگام عبور از دیسک و انحنای دوم 90 درجه چرخش دیگر دارد و سپس خارج می شود. لازم به ذکر است با توجه به چرخش 180 درجه ای، سیال افت فشار زیادی را متحمل می شود که برای خطوط بای پس دار مناسب است. توصیه می شود برای خطوطی که شیر به طور مداوم باز است، به دلیل افت فشار از شیر کروی Z شکل استفاده نشود.
شیر کروی y شکل (Y-Body Type Globe Valve)
شیر کروی Y شکل که در آنها استم و دیسک نسبت به نشیمنگاه تقریبا 45 درجه زاویه دارد که همین امر باعث می شود که سیال با زاویه کمتری نسبت به شیر کروی Z شکل وارد شود و به همین نسبت با چرخش کمتری سیال خروج می کند، که این امر افت فشار کمتری نسبت به حالت قبلی دارد. به همین دلیل پیشنهاد می شود در خطوط پایپینگ که نیاز به باز بودن مداوم شیر است، از شیر کروی (شیر بشقابی) Y شکل استفاده شود.
شیر کروی زاویه ای یا شیر بشقابی 90 درجه (Angle Pattern Globe Valve)
در خطوط پایپینگی که انتقال خط داریم می توان به جای یک زانویی و شیر از یک شیر کروی 90 درجه استفاده کرد. معمولا به زاویه 90 درجه برای سیالاتی که ذرات معلق ندارند و به عنوان سیال تمیز شناخته می شوند استفاده می شود.
به دلیل شکل بدنه و کانال جریان پیچیده ای که شیر کروی دارد، جریان سیال در حین عبور از آن چند بار تغییر جهت می دهد. همین امر باعث افت ناگهانی فشار، ایجاد صدای ناهنجار، لرزش، کاویتاسیون، فلشینگ، جریان خفه یا آشفتگی جریان در سیال می شود که همگی از مشکلات متداول در شبکه ها، مخصوصا در رابطه با سیالات مایع می باشند.
برای کم کردن این مشکلات از انواع دیگر بدنه در این شیرها استفاده می گردد، مانند نوع مایل یا Y-Type. نوع دیگری از بدنه که هم برای کم کردن مشکلات فوق به کار می رود و هم برای ایجاد تغییر جهت در مسیر جریان، نوع زاویه دار (Angle Pattern) می باشد که از لحاظ ساختار قطعات آب بندی شباهت زیادی به هم دارند.
با توجه به نحوه حرکت دیسک مقدار باز یا بسته بودن شیر متناسب با میزان بالا یا پایین رفتن شیر می باشد و این نسبت خطی است. این ویژگی باعث می شود که کنترل شدت جریان در این شیرها به راحتی صورت بگیرد. ضمن اینکه در این شیرها می توان نیروی وارده از طرف دیسک به نشیمنگاه را کنترل کرد. این شیرها توان آب بندی بالایی دارند. فقط در صورتی که ذرات جامد و رسوبات در خط موجود باشند، به دلیل گیر افتادن این ذرات بین نشیمن و بدنه کیفیت آب بندی کاهش می یابد که از معایب این شیرها است.
نشیمنگاه شیرهای کروی از دو نوع فلزی و لاستیکی ساخته می شوند. اگر از نشیمن فلزی استفاده شود باید تنش زیادی به دیسک وارد شود. ضمن اینکه این تنش باید در سراسر نشیمن یکنواخت باشد تا آب بندی به آسانی صورت بگیرد. شیرهای کروی به دلیل شکل پیچیده کانال جریان و بدنه ای که دارند، جریان سیال را در حین عبور از شیر چندین بار دچار تغییر مسیر می کنند که همین امر باعث به وجود آمدن افت ناگهانی فشار، صدای ناهنجار، لرزش، کاویتاسیون و غیره در سیال می شود. برای کم کردن این مشکلات، در مسیر از نوع دیگر بدنه در این شیر ها استفاده می شود، مانند Y-شکل و Z-شکل.
انواع مجرابند شیر سوزنی (شیر کروی)
- مجرابند مخروطی
مجرابند و نشیمنگاه به شکل مخروطی می باشند که زمانی که شیر کروی بسته می شود، مجرابند روی نشیمنگاه مخروطی می نشیند و اگر کامل منطبق باشند به علت نقط تماس بالا آببند را به خوبی انجام می دهد و معمولا برای سیال هایی با دما و فشار پایین استفاده می شود.
- مجرابند ترکیبی
در شیر کروی با مجرابند ترکیبی، در سر مجرابند یک زبانه فلزی ضد سایش و حرارت نصب می شود.
- مجرابند سرپوش دار
شیر کروی با مجرابند سرپوش دار حالت قابل تنظیمی بیشتری نسبت به دو حالت قبل دارد.
نکات مهم در انتخاب شیر کروی
در زمان انتخاب شیرهای کنترلی مانند شیر سوزنی، سایز لوله خطوط پایپینگ نقش مهم و اصلی را ندارد و در عوض، حداکثر دبی و حداقل دبی عبوری از لوله معیار اصلی انتخاب شیر می باشد.
جدول گذر حجمی آب (دبی) در شیر بر حسب لیتر بر ثانیه
شیر کروی با عملگر
در خطوطی که عملکرد سریع و دقیق و اتوماتیک مد نظر است روی شیر گلوب عملگر نصب می شود که به سه نوع گیربکسی، پنوماتیک و برقی تقسیم می شوند.
کاربرد شیر کروی (شیر سوزنی)
- شیر کروی با بدنه چدنی: صنایع آب و فاضلاب
- شیر کروی با بدنه فولاد و تریم 13 درصد کروم: صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و همچنین برای تاسیسات و سیال بخار
- شیر کروی بدنه استیل و تریم استیل: صنایع شیمیایی و صنایع اسیدی
- شیر کروی با بدنه نیکل آلومنیوم برنز: صنایع دریایی و آب شور
- صنایع غذایی
- صنایع دارویی
- صنایع شیمیای
- نیروگاهی
- آب و فاضلاب
مزایای شیر کروی (شیر بشقابی)
- از شیر کروی هم برای قطع و وصل و هم برای کنترل سیال می توان استفاده کرد.
- با توجه به مخروطی بودن شیر کروی نقطه تماس با نشیمنگاه بیشتر می باشد و آب بندی را به طور کامل انجام می دهد.
- شیر کروی به گونه ای طراحی شده که امکان تعمیر و نگهداری روی خط بدون خارج کردن شیر امکان پذیر می باشد.
- به دلیل اینکه شیر کروی (شیر سوزنی) در صنعت پر مصرف می باشد لوازم یدکی آن در دسترس می باشد.
معایب شیر کروی یا شیر بشقابی
- در شیر کروی Z شکل، با توجه به چرخش 180 درجه ای سیال هنگام خروج، شاهد افت فشار و صدای نامتعارف خواهیم بود.
- شیر کروی Z شکل با توجه افت فشاری که دارد برای کنترل سیال مناسب نیست.
برخی از برندهای شیر کروی فولادی (برند شیر بشقابی)
- شیربشقابی KSB
- شیربشقابی Kitz
- شیربشقابی MAW
- شیر بشقابی OMB
- شیر بشقابی Orion
- شیر گلوب ولو میراب
- شیر گلوب ولو فاراب منا
- شیر گلوب ولو مکانیک آب
- شیر گلوب ولو وگ ایران
- شیر گلوب ولو هفتم تیر
جداول استاندارد شیر کروی یا گلوب ولو
| استاندارد | نوع شیر | اتصال نهایی | کلاس ASME | سایز | |||||||||||
| 2 | 3 | 4 | 6 | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 | 24 | ||||
| BS 1868 BS 1873 |
گلوب ولو – بونت پیچ دار | فلنجی بات ولد | 150 | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * |
| 300 | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | |||
| 600 | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | |||
| 900 | * | * | * | * | * | * | |||||||||
| 1500 | * | * | * | * | * | * | * | ||||||||
| ASME B16.34 | گلوب ولو – بونت Pressure Seal | فلنجی بات ولد | 600 | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * |
| 900 | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | |||
| 1500 | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | * | ||||
| 2500 | * | * | * | * | * | * | * | * | * | ||||||
جداول ابعادی گلوب ولو طبق استاندارد ASME B16.10
| سایز شیر | nps | 2 | 2.5 | 3 | 4 | 6 | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 | 24 |
| dn | 50 | 65 | 80 | 100 | 150 | 200 | 250 | 300 | 300 | 400 | 450 | 500 | 600 | |
| A1 (RF) | اینچ | 8 | 8.5 | 9.5 | 11.5 | 16 | 19.5 | 24.5 | 27.5 | 27.5 | 36 | 38.5 | / | / |
| میلی متر | 203 | 216 | 241 | 292 | 406 | 495 | 622 | 699 | 699 | 914 | 978 | / | / | |
| A2 (RTJ) | اینچ | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / |
| میلی متر | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | |
| A3 (BW) | اینچ | 8 | 8.5 | 9.5 | 11.5 | 16 | 19.5 | 24.5 | 27.5 | 27.5 | 36 | 38.5 | / | / |
| میلی متر | 203 | 216 | 241 | 292 | 406 | 495 | 622 | 699 | 699 | 914 | 978 | / | / | |
| H2 | اینچ | 15.3 | 14.8 | 17 | 19.5 | 22.6 | 28 | 31.4 | 39.1 | 39.1 | 53.4 | 78 | / | / |
| میلی متر | 388 | 376 | 433 | 495 | 574 | 710 | 797 | W2 | W2 | 1356 | 1980 | / | / | |
| W | اینچ | 7.9 | 8.8 | 8.8 | 9.8 | 14 | 14 | 17.7 | 17.7 | 17.7 | 22 | 24 | / | / |
| میلی متر | 20 | 224 | 224 | 250 | 355 | 355 | 450 | 450 | 450 | 560 | 610 | / | / | |
| L | اینچ | / | / | / | / | / | / | / | / | / | 16.3 | 17 | / | / |
| میلی متر | / | / | / | / | / | / | / | / | / | 414 | 432 | / | / | |
| WGT (RF) | پوند | 44.1 | 77.2 | 88.2 | 123.5 | 229.3 | 401.3 | 650.5 | 904 | 1985 | 3696 | / | / | / |
| کیلوگرم | 20 | 35 | 40 | 56 | 104 | 182 | 295 | 410 | 410 | 903 | 1800 | / | / | |
| WGT (BW) | پوند | 33.1 | 66.2 | 70.6 | 90.4 | 183 | 330.8 | 496.1 | 728 | 728 | 1764 | 3638.3 | / | / |
| کیلوگرم | 15 | 30 | 32 | 41 | 83 | 150 | 225 | 330 | 330 | 800 | 1650 | / | / |
| سایز شیر | nps | 2 | 2.5 | 3 | 4 | 6 | 8 | 10 | 12 | 14 | 16 | 18 | 20 | 24 |
| dn | 50 | 65 | 80 | 100 | 150 | 200 | 250 | 300 | 300 | 400 | 450 | 500 | 600 | |
| A1 (RF) | اینچ | 10.5 | 11.5 | 12.5 | 14 | 17.5 | 22 | 24.5 | 28 | 33 | 34 | / | / | / |
| میلی متر | 267 | 292 | 318 | 357 | 445 | 559 | 622 | 711 | 838 | 864 | / | / | / | |
| A2 (RTJ) | اینچ | 11.12 | 12.12 | 13.12 | 14.62 | 18.12 | 22.62 | 25.12 | 28.62 | 39.62 | 42.62 | / | / | / |
| میلی متر | 283 | 308 | 333 | 371 | 460 | 575 | 638 | 727 | 1006 | 1083 | / | / | / | |
| A3 (BW) | اینچ | 10.5 | 11.5 | 12.5 | 14 | 17.5 | 22 | 24.5 | 28 | 33 | 34 | / | / | / |
| میلی متر | 267 | 292 | 318 | 357 | 444 | 559 | 622 | 711 | 838 | 864 | / | / | / | |
| H2 | اینچ | 15.6 | 16.3 | 18.2 | 21.7 | 29.2 | 31.5 | 44.6 | 46.1 | 56.5 | 70.7 | / | / | / |
| میلی متر | 396 | 415 | 462 | 550 | 741 | 800 | 1132 | 1172 | 1435 | 1797 | / | / | / | |
| W | اینچ | 7.9 | 8.8 | 9.8 | 14 | 17.7 | 22 | 22 | 28 | 28 | 31.5 | / | / | / |
| میلی متر | 200 | 224 | 250 | 355 | 450 | 560 | 560 | 710 | 710 | 800 | / | / | / | |
| L | اینچ | / | / | / | / | / | / | 16.3 | 18.4 | 18.4 | 20.7 | / | / | / |
| میلی متر | / | / | / | / | / | / | 414 | 468 | 468 | 526 | / | / | / | |
| WGT (RF) | پوند | 70.6 | 92.6 | 141 | 220.5 | 419 | 595.4 | 1168.7 | 2240 | 2546.8 | 3748.5 | / | / | / |
| کیلوگرم | 32 | 42 | 64 | 100 | 190 | 270 | 530 | 1016 | 1155 | 1700 | / | / | / | |
| WGT (BW) | پوند | 66.2 | 66.2 | 105.8 | 194 | 328.5 | 441 | 970.2 | 1997.7 | 2216 | 3309.7 | / | / | / |
| کیلوگرم | 30 | 30 | 48 | 88 | 149 | 200 | 440 | 906 | 1005 | 1501 | / | / | / |
کلاس شیرآلات بشقابی (دنده ای، لب جوشی، فلنج دار و ساکت)
- گلوب ولو کلاس 150
- گلوب ولو کلاس 300
- گلوب ولو کلاس 600
- گلوب ولو کلاس 900
- گلوب ولو کلاس 1500
- گلوب ولو کلاس 2500
 |
 |
 |
| شیر کروی OMB | شیر کروی MAW | شیر کروی KSB |
 |
 |
 |
| شیر کروی HITACHI | شیر کروی NEWAY | شیر کروی PERSTA |
 |
 |
 |
| شیر بشقابی KEYSTONE | شیر بشقابی KITZ | شیر بشقابی ORION |
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.